Pompa wtryskowa typu DPC
Pompa wtryskowa DPC…, pewnie niewiele ta nazwa mówi, a jednak okazuje się że wraz z pompą VE zawojowała w dziewięćdziesięciu procentach rynek silników diesla w dziale pojazdów osobowych i mniejszych transportowych. Oczywiście dotyczy to lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku.
Pompa DPC była produkowana przez firmę Lucas, a VE przez konkurencyjnego Bosch-a. W stosunku do Bosch-a, pompę Lucasa zobaczymy w mniejszej ilości aut, jednak mocna jest w całym dziale o francuskim rodowodzie.
Dla przykładu, znajdziemy ją w Renault, Peugeot, Citroen, Ford, Volvo. Pojawiała się także niektórych modelach Opla z silnikiem 1.7 diesla, we wielu modelach Fiata, a dodatkowo mogliśmy ją nawet znaleźć w Volkswagenie Polo i Mitsubishi. Dość popularna była w osobowych samochodach Ford Sierra, Scorpio z silnikami 2.3, 2.5 diesel i turbodiesel, a także w modelach Orion, Escort, Fiesta 1.6 i 1.8 diesel jak i wersji turbodoładowanej.
Pompa Wtryskowa Lucas DPC montowana w Renault Traffic, Citroen XM, Ford Sierra, Peugeot 505, Peugeot 605
Ten model pompy królował także w transporterach i kamperach, np. Renault Traffic 2.1 diesel, Peugeot J5, Citroen C25.
Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku producenci silników diesla zaczęli preferować wtrysk pośredni, który przede wszystkim eliminował głośną i nieprzyjemną pracę. Do takiego systemu wtrysku skonstruowano pompę o oznaczeniu DPC.
Pompa wtryskowa DPC jest w układzie pracy rozdzielaczowej o kompaktowej budowie. Jej główne elementy składowe to: aluminiowy korpus, rozdzielacz (sekcja) tłoczący, pompka zasilająca, wałek napędowy osadzony na dwóch łożyskach, pierścień krzywkowy i regulator odśrodkowy z układem dźwigni.
Budowa i praca pompy DPC
Elementem składowym pompy wtryskowej jest pompka zasilająca w układzie mimośrodowym. Jest to przeważnie jedyne źródło zasilania i składa się z pierścienia, oraz łopatek zamocowanych na wirniku. Pompa ma za zadanie wtłoczyć paliwo ze zbiornika do wnętrza pompy wtryskowej, wytwarzając ściśle określone ciśnienie przetłaczania. Ciśnienie jest kontrolowane przez zawór ciśnieniowy, oraz zaworek nadmiarowy i ma bezpośredni wpływ na tłok przestawiacza kąta wtrysku.
Ponadto bezpośrednio z pompki zasilającej jest przeprowadzony kanał do wnętrza sekcji, do tłoczków rozdzielacza. Wspomniany kanał jest otwierany elektromagnetycznym zaworem, który jest połączony bezpośrednio, lub poprzez dodatkowe sterowanie, ze stacyjką samochodu. Tłoczki pod wpływem ciśnienia tłoczenia, oraz charakterystyki pierścienia krzywkowego rozsuwają się nabierając paliwo do komory, a następnie wskutek obracania wałka – wirnika, zaciskane są poprzez garby pierścienia, co powoduje wytworzenie wysokiego ciśnienia. Wirnik rozdzielacza sekcji jest tak zsynchronizowany, że koniec wzrostu ciśnienia następuje w momencie połączenia się otworów wyprowadzonych ze strony tłoczącej, poprzez tłoczki w kierunku króćców i wtryskiwaczy. W tym momencie następuje wtrysk paliwa.
Weryfikacja i regulacja pompy wtryskowej typu DPC firmy Lucas
Subskrybuj nasz Youtube – tam znajdziesz dużą ilość technicznych filmów
Niektóre objawy usterek układów zasilania z pompami DPC
-
Opiłki w układzie i pompie wtryskowej.
Częstym objawianiem jest blokowanie się rozpylaczy we wtryskiwaczach.
Przyczyną „opiłkowania” układu jest przeważnie uszkodzenie dwóch łożysk, na których jest osadzony wałek napędowy pompy. Do przyczyn usterki należy zbyt mocny naciąg pasa rozrządu, lub zużycie łożysk wskutek niewłaściwego paliwa, lub zanieczyszczonego innymi cząsteczkami stałymi czy wodą.
Naprawa polega na demontażu pompy wtryskowej i wymianie łożysk. Niestety, jeśli opiłki są w układzie dłuższy czas to usterce może ulec; wałek główny, zawór różnicowy, zawór ciśnienia przetłaczania, sekcja – głowica tłocząca, pierścień i łopatki pompki zasilającej, oraz zawór dawkujący.
Podczas tego typu usterki zazwyczaj uszkodzone są rozpylacze we wtryskiwaczach, a cały układ paliwowy, włącznie ze zbiornikiem jest do demontażu i perfekcyjnego czyszczenia.
Czy można usterkę szybko wykryć?
Niestety nie zawsze objawy szybko się pojawiają. Natomiast należy zwrócić uwagę na występujące czasowo i niesynchronicznie stuki w pracy silnika. Warto wtedy zaglądnąć do filtra paliwa, a jak zobaczymy na dnie nawet niewielkie ilości świecących się drobinek, to znaczy że pompa zaczyna ulegać awarii i należy natychmiast rozpocząć działania naprawcze. Warto także zwrócić uwagę na wycieki paliwa w okolicy pasa rozrządu – to będzie oznaczać, że rozszczelnił się simmering wskutek luzu na łożysku.
-
Pogorszony lub niemożliwy rozruch silnika
Aby ustalić przyczynę niewłaściwego rozruchu silnika, należy najpierw wykonać diagnostykę, która określi nam w którym kierunku działań zmierzać. Jeśli ciśnienie w cylindrach będzie prawidłowe, świece żarowe będą dogrzewać, to można skierować się ku układowi zasilania.
Należy sprawdzić czy system może się zapowietrzać, przeglądając szczelność od zbiornika do pompy wtryskowej, gdzie wewnątrz jest zabudowana pompka zasilająca. Kolejnym krokiem będzie analiza potencjalnej awarii pompy wtryskowej. Przyczyną może być mimośrodowa pompka zasilająca i zawór na dopływie utrzymujący i regulujący ciśnienie. Może także być uszkodzony, lub zużyty rozdzielacz sekcji tłoczącej.
-
Nierównomierna praca i falowanie na wolnych obrotach
Przyczyn takich problemów może być wiele. Najpierw, tak jak powyżej należy wykonać weryfikację i diagnostykę układu.
Za nierównomierną pracę może odpowiadać:
- Zużyte rozpylacze wtryskiwaczy
- Brak, lub niewłaściwe luzy zaworowe
- Zużycie sekcji tłoczącej
- Nierówne ciśnienie w cylindrach
Za falowanie obrotów zazwyczaj odpowiada:
- Zanieczyszczone paliwo, które uszkadza niektóre elementy pompy, np. zawór dawkujący
- Zapowietrzanie układu zasilania
- Brak wydajności pompki zasilającej w pompie wtryskowej
- Opiłki z uszkodzonych łożysk w układzie pompy wtryskowej
-
Brak mocy
W tym przypadku pomijając uszkodzenia silnika warto zwrócić uwagę na przepływ paliwa. Często się zdarza przyblokowanie pełnego przepływu paliwa na rurkach doprowadzających od zbiornika, do pompy wtryskowej. Inną prostą awarią jest zatkany filtr powietrza, co objawia się brakiem mocy i dużym czarnym dymem z rury wydechowej. Kolejne przyczyny będą leżeć po stronie układu niskiego ciśnienia w pompie, na co wpływa bezpośrednio pompka zasilająca, zawór pompki, przyblokowany zawór dawkujący, lub zużyta głowica sekcji tłoczącej.
-
Wycieki paliwa
Wycieki należą do jednych z najczęstszych problemów. Pojawiają się na:
- Dźwigni gazu – taką usterkę można usunąć nawet samodzielnie, wymieniając zestaw dwóch o-ringów, chyba, że wytarcia są tak mocne że należy wymienić dekiel. W tym przypadku pompę należy zdemontować i wykonać naprawę w serwisie pomp wtryskowych, ponieważ konieczna jest jej regulacja końcowa.
- Simmeringu wałka głównego, od strony napędu rozrządu – opisane przy usterce z opiłkami
- Korektorze dawki turbo – w tym przypadku najczęściej uszkodzeniu ulega gumowa membrana korektora – aby skutecznie i prawidłowo usunąć usterkę należy zdemontować pompę, ponieważ po wymianie membrany, pompę należy wyregulować.
- Wycieki z pokrywy pompy wtryskowej, oraz z o-ringu głowicy rozdzielającej. Jeśli tutaj powstały wycieki, to pompę należy zdemontować i wymienić kompletny zestaw uszczelek. Wymiana częściowa będzie wykazywać kolejne punkty wycieków. Jest to przeważnie związane ze starzeniem się elementów uszczelniających.
-
Niebiesko-biały dym z jednoczesnym zmniejszeniem mocy i cichszą pracą
Usterka przeważnie ma powiązanie z ciśnieniem przetłaczania pompy wtryskowej, czyli ze ściśle ustalonym ciśnieniem wytwarzanym przez mimośrodową pompkę zasilającą. Pompa ma za zadanie wtłoczyć paliwo do kanałów rozdzielacza sekcji tłoczącej, oraz do kanałów przesuwających tłok przyspieszacza kąta wtrysku. Aby to uzyskać paliwo przepływa przez system zaworów regulacji ciśnienia.
- Jeśli ciśnienie będzie za niskie, przestawiacz nie wysunie się w odpowiednie miejsce, co spowoduje opóźnienie kąta wtrysku względem obrotów i obciążenia silnika – przyczyną często jest brak wydajności pompki zasilającej, lub zapowietrzanie układu. Może na to też wpłynąć przytkany filtr paliwa.
- Zablokowany zawór różnicowy, lub zawór ciśnienia paliwa
- Zablokowany przestawiacz kąta wtrysku w pozycji początkowej
Wymienione usterki przeważnie są powiązane z zanieczyszczonym paliwem.
-
Stukowa, głośna praca silnika
Na taką pracę silnika często może wpływać niewłaściwie ustawienie pasa rozrządu, lub np. przeskoczenie pasa co powoduje zmianę faz rozrządu i niewłaściwy wyregulowany kąt wtrysku.
Ponadto usterka może występować podobnie jak w wyżej wymienionych błędach zablokowania przestawiacza kąta wtrysku, tyle że w innej pozycji.
Sugestie końcowe:
W przypadku pomp wtryskowych Lucas – DPC należy bardzo dbać o czystość paliwa. Jeśli pojazd ma długie przestoje, należy uruchamiać silnik co najmniej raz w miesiącu, aby ustrzec się przed osadzaniem starzejącego paliwa. Starzenie paliwa objawia się pozostawianiem osadu, który może spowodować przyblokowanie zaworów ciśnienia, zaworu dawkującego, czy różnicowego.
Zawsze podczas przeglądu kontrolować jakość paliwa zlanego z wymienianego filtra, a w przypadku zauważenia chociażby najmniejszych drobinek opiłkowych należy zdecydować o naprawie pompy z ukierunkowaniem wymiany łożysk. Może to zmniejszyć skutki długotrwałej jazdy z opiłkami wpływającymi na duże awarie pompy, a nawet na możliwość przeskoczenia pasa rozrządu.